Czwarty raport roczny (AR4) IPCC jest przytaczany jako główne źródło obiektywnej i naukowej opinii na temat ocieplenia klimatu. Jedna jego lektura pozostawia wrażenie, że nawet przy pomocy naukowych faktów można skonstruować raport stronniczy jeśli tylko traktuje się je selektywnie.
Ogólne wrażenie z lektury raportu jest takie, że skutki zmian klimatu w większości będą negatywne – jest to również teza uwypuklana przez organizacje powołujące się na raport, na przykład przez Komisję Europejską. Tymczasem wypowiedzi specjalistów branżowych na temat plonów w cieplejszym klimacie w Polsce wcale nie brzmią tak pesymistycznie. Podobnie, jeśli mówi się o pustynnieniu jako wyniku ocieplenia, to warto byłoby także chyba wspomnieć o pustyniach, które w wyniku ocieplenia zaczynają zarastać roślinnością (i które w przeszłości, gdy było cieplej, nie były pustyniami).
Jednostronność w prezentowaniu faktów jest dość wyraźnie widoczna w rozdziale AR4 poświęconym wpływowi ocieplenia na zdrowie ludzkie – sporo mówi się tam o komarach, kleszczach czy falach ciepła. Ciepło sprawia wrażenie głównego problemu, z jakim musi się borykać ludzkość a „wysokie temperatury przyczyniają się do 0,5-2% śmiertelności wśród osób starszych" (8.2.1.2 WG2 AR4). W Wielkiej Brytanii, gdzie co roku umiera ok. 500 tys. osób przekładałoby się to na 2,5-10 tys. zgonów więcej przy założeniu, że wszystkie zgony są zgonami osób starszych.
Tymczasem to nadal nie ciepło a zimno jest o wiele większym problemem i przyczyną śmiertelności w Europie. Zjawisko zwiększonej umieralności w zimie (winter excess mortality) jest dobrze opisane statystycznie i wiadomo, że średnia liczba zgonów w ciągu czterech miesięcy zimowych jest większa średnio o 10-19% (NEA, 2008).
Czynnik ten, pięciokrotnie większy i w samej Wielkiej Brytanii odpowiedzialny za 30-50 tys. zgonów rocznie jest w AR4 nieobecny. Co ciekawe, w poprzednim raporcie wspomniano o tym zjawisku, przywołując także badania według których ocieplenie może zmniejszyć liczbę zgonów sumarycznie (licząc czynnik zwiększający i zmniejszający) o 8-12% (WG2 TAR, 2001).
Fragmenty te zniknęłyjednak w edycji z 2007 roku i według IPCC to ciepło nadal jest naszym głównym wrogiem (“the IPCC AR4 states with very high confidence that climate change contributes to the global burden of disease and to increased mortality”).
Aktualizacja: ten artykuł był po raz pierwszy opublikowany w czerwcu 2010. W listopadzie pojawił się jednak nowy recenzowany artykuł naukowy, który wprost odnosi się do tezy IPCC (czyli, że ciepło jest złe) i ją falsyfikuje (omówienie):
Christidis, N., Donaldson, G.C. and Stott, P.A. 2010. Causes for the recent changes in cold- and heat-related mortality in England and Wales. Climatic Change 102: 539-553.